Mια ηρωική μορφή της Εόκα, 28 Μαρτίου 1957. Υπήρξαν αγωνιστές της ελευθερίας που οι ελληνικές τους ψυχές ακροάζονται τις μυστικές φωνές των αιώνων, και ακολουθούν τις πορείες που τους δείχνει το βαρύ χέρι της ιστορίας στα μαρμαρένια αλώνια σκληρών δοκιμασιών.Είχαν οι ήρωες μας εμπνευστές και οδηγούς τους ήρωες και μάρτυρες της φυλής μας που κατακύρωσαν τις ελληνικές αρετές από τον Όμηρο ως το ηρωικό 1821 και ως το έπος του 1940 και όλους εκείνους τους Λεωνίδες, Διάκους, Θεμιστοκλήδες, Αίαντες που ζωντάνεψαν την παράδοση από το χάραμα της ιστορίας μας.
Τους εκλεκτούς της φυλής τους προικίζει η φύση. Χαρά στους γονιούς που τους γέννησαν,..
στις κοινότητες που τους ανέθρεψαν Έλληνες, στους δασκάλους που τους δίδαξαν την ιστορία του Έθνους και τους ορμήνεψαν τα ιερά γράμματα, την αγάπη προς την Πίστη και την Πατρίδα – την αγάπη προς τον άνθρωπο. Έτσι, όταν ήρθε η ώρα της μεγάλης παρουσίας, ήσαν έτοιμοι με τον όρκο της ΕΟΚΑ που τίμησαν στην πράξη, ως γνήσιοι Έλληνες, αγνοί ιδεολόγοι, φλογεροί πατριώτες, πρότυπα σεμνότητος και αρετής.
Ο Στυλιανός Λένας στην Εόκα.
Ο Στυλιανός Λένας γεννήθηκε στις 20 Ιουλίου 1931 στους πρόποδες της Μαδαρής, στο ηρωικό χωριό Χανδριά. Γονείς του ο Χριστοφής και η Αθηνά, όπου μαζί με τα άλλα 4 παιδιά τους, τον Προκόπη, τη Μαρούλα, την Ελένη και την Παρασκευή ζούσαν ζωή αγροτική.
Βλέπουμε τον ήρωά μας στη Λευκωσία, νέο της ΟΧΕΝ, να δίδει με προθυμία τον όρκο της ΕΟΚΑ, ενώπιον Θεού και ανθρώπων, προεξάρχοντος του στρατολόγου της ΕΟΚΑ, παπά Σταύρου Παπαγαθαγγέλου. Τον παρακολουθούμε στο Μαύρο Βουνό του Πενταδάκτυλου και στην επιδρομή στον Aστυνομικό Σταθμό Λευκονοίκου με επικεφαλής τον Γρηγόρη Αυξεντίου και τους συναγωνιστές του Θ. Σοφοκλέους, Φ. Παπαφώτη, Κ. Ιωάννου, Κ. Ιωάννου, Χαρ. Καμπούρη και άλλους. Τον ζούμε στην ηρωική Πιτσιλιά, στο χωριό του Χανδριά, όπου μαζί με τους συγχωριανούς του αγωνιστές τίμησαν επάξια την κοινότητά τους, τον ζούμε στον Αμίαντο, στην Ποταμίτισσα, όπου μαζί με την ομάδα του, φιλοξενούμενοι στο σπίτι της Νίτσας Παναγιώτου, αδελφής του επίσης αντάρτη Κώστα Κυνηγού, τον ζούμε στον Αγρό στο σπίτι της Κυριακούς Πολυκάρπου – με επίκεντρο το σπίτι του Παπαχριστοδούλου Αυγουστή. Στο κάστρο αυτό της ΕΟΚΑ, το Δεκ. 1956, ο τότε τομεάρχης Γρηγόρης Αυξεντίου, θέλησε να συγκεντρώσει, ως αρχή σπάνιο φαινόμενο, όλο το αντάρτικο δυναμικό του τομέα του, για σκοπούς συντονισμού και αλληλογνωριμίας. Αφού επετεύχθη ο σκοπός, οι ομάδες κινήθηκαν προς διάφορες κατευθύνσεις… Ο Γρηγόρης Αυξεντίου με μια ομάδα προς τη Ζωοπηγή, όπου σε σύγκρουση με πράκτορες του κατακτητή, στις 29 Δεκ. 56, έπεσε μαχόμενος ο καταζητούμενος «αντάρτης» Μιχαήλ Γιωργάλλας από το Μαραθόβουνο, ενώ τραυματίστηκε ελαφρά ο τομεάρχης Γρηγόρης Αυξεντίου. Η ομάδα του Γιώγου Μάτση κινήθηκε προς Σαράντι, η ομάδα του Νίκου Σπανού προς Όμοδος και του Στυλιανού Λένα στην Ποταμίτισσα. Μετά την απομάκρυνση των «ανταρτών» από τον Αγρό, το Δεκ. 1956 και τον ηρωικό θάνατο του Γιωργάλλα στη Ζωοπηγή, οι Άγγλοι άρχισαν στρατιωτικές επιχειρήσεις, ευρείας κλίμακος, με αποτέλεσμα, μετά από υπόδειξη απάτριδων, την ανακάλυψη του εργαστηρίου κατασκευής χειροβομβίδων του ΛΕΝΑ και των κρησφυγέτων διαμονής και απόκρυψης ανταρτών στην οικία του Παπαχριστοδούλου Αυγουστή. Το γεγονός αυτό και ό,τι επακολούθησε, υποχρέωσε την οργάνωση ν’ αναστείλει τις δραστηριότητές της, οι δε αντάρτες απεσύρθηκαν σε ορεινά κρησφύγετα και καταφύγια, εντός και εκτός τομέα. Συνεχίσθηκε με κάθε τρόπο και μέσο η καταδίωξη της ομάδος Αυξεντίου, οπότε στις 3 Μαρτίου 1957 ο τομεάρχης Πιτσιλιάς έπεσε, ηρωικά μαχόμενος, παρά τη Μονή Μαχαιρά. Προηγουμένως εγένετο προσπάθεια σταδιακής παρουσίας των ανταρτών, με σκοπό την αναδιοργάνωση του τομέως, πρωτοστατούντος του ΛΕΝΑ.
Ο τραυματισμός και ο θάνατος
Η ομάδα αυτή στις 17 Φεβρουαρίου 1957, συγκρούσθηκε διαδοχικά τρεις φορές με αγγλική περίπολο, πράγμα που είχε ως αποτέλεσμα να φονευθούν από ενεδρεύοντες Άγγλους, οι Δημητράκης Χριστοδούλου, καταζητούμενος αντάρτης, εγγύς του χωριού Ποταμίτισσας, και ο οικογενειάρχης αγωνιστής Σωτήρης Τσαγγάρης στη νότια παρυφή του χωριού του, στην προσπάθειά του να συνοδεύσει μακριά από τις Αγγλικές επιχειρήσεις τον καταζητούμενο αντάρτη Παναγιώτη Αριστείδου από τους Εργάτες, ο οποίος, παρά το σοβαρό τραυματισμό του, κατά ομολογία των κατακτητών, κατάφερε να επιφέρει σοβαρές απώλειες στους Άγγλους, και να απομακρυνθεί σώος του σημείου της ενέδρας.
Περί την 11η πρωινή της ίδιας ημέρας (17.2.57), παρά το ορεινό καταφύγιο μεταξύ Πελενδρίου – Ποταμίτισσας, με σύνδεσμο το Σάββα Παμπακά και την Κυριακού Μιχαήλ, μητέρα του αγωνιστή Γιώργου Τσαγγαρίδη, από την Ποταμίτισσα, τραυματίστηκε βαρύτατα ο Στυλιανός Λένας στην προσπάθειά του ν’ απομακρυνθεί του κλοιού των επιχειρήσεων, και συλληφθείς, μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο Ακρωτηρίου, όπου άφησε την τελευταία του πνοή μετά από 39 ημέρες προσωπικής πάλης να κρατηθεί στη ζωή.
Kατασκευαστής χειροβομβίδων
Ο ήρωάς μας Στυλιανός Λένας, στην ανταρτική του πορεία, έδρασε με τα επαναστατικά του ονόματα, ΨΑΡΟΣ και ΓΙΓΑΝΤΑΣ. Έτσι τον γνώρισε η Πιτσιλιά, έτσι όσοι τον έζησαν και συνεργάσθηκαν μαζί του. Οι Άγγλοι τον αποκαλούσαν «Κρουπ της ΕΟΚΑ» και τούτο γιατί ήτο άριστος κατασκευαστής χειροβομβίδων. Σε πρόχειρο εργαστήρι στα Χανδριά, στον Αμίαντο και τελικά στον Αγρό, σε διάφορα μέρη, στο σπίτι της Κυριακούς Πολυκάρπου. Αναφερόμενος, σε προσωπική εμπειρία, ζωηρότατη παραμένει, ακόμα και σήμερα στη μνήμη μου, ύστερα από 47 χρόνια, η δεξιοτεχνία με την οποία σχεδίαζε, κατασκεύαζε και κάλυπτε τις ανάγκες του τομέως μας αρχικά αλλά και αργότερα παγκύπρια, στις πανομοιότυπες με τις αμερικανικές αμυντικές χειροβομβίδες ΜΚ2.
Η μεγάλη προσήλωσή του σ’ αυτή την ιδιαιτερότητα, φαίνεται και από το περιστατικό κατά το οποίον, όταν στην προσπάθειά του να θέσει το πυρακτωμένο υγρό σε καλούπια, κάποια σταγόνα ξέφυγε και κάθισε στο κεφάλι του. Παρά τους φοβερούς πόνους ολοκλήρωσε την προσπάθειά του λέγοντας, έτσι απλά, «θα ήτο κρίμα να χαθούν δύο χειροβομβίδες…».
Στη συνέχεια η Μαρούλα Ιακώβου, νοσοκόμα, του περιποιήθηκε την πληγή του. Αυτός ήταν ο ΛΕΝΑΣ! Τούτο ήταν το αποκορύφωμα της εργώδους προσπάθειάς του για την με πάθος επιτυχία του αγώνα.
Οι γονείς του ήρωα βρισκόταν στο χωριό Χανδριά όταν άκουσαν το φοβερό μαντάτο, ο δε αδελφός του Προκόπης ήτο κρατούμενος στα κρατητήρια Κοκκινοτριμιθιάς. Μετά από 4-5 μέρες ειδοποιήθηκαν αρμοδίως ότι μπορούν να επισκεφθούν το γιο τους στο Νοσοκομείο Ακρωτηρίου.
Δεν υπέκυψε
Οι Άγγλοι θριαμβολογούσαν για την επιτυχία τους αυτή και πίστεψαν πως ο Λένας, κατά τη δοκιμασία του, θα μπορούσε να ήταν πηγή πληροφοριών, γι’ αυτό και τον διατηρούσαν στη ζωή. Κοντά στα πιεστικά βασανιστήρια, του έφεραν εφημερίδες να δει τη θυσία του Αυξεντίου στο Μαχαιρά στις 3 του Μάρτη 1957, και όταν διαπίστωσαν το μάταιον των προσπαθειών τους, τον άφησαν να πεθάνει. Έτσι ο «Κρουπ» της ΕΟΚΑ, ο ΨΑΡΟΣ, ο ΓΙΓΑΝΤΑΣ, ο άφθαστος κατασκευαστής χειροβομβίδων, ο ηθικός, ο καλός χριστιανός, ο άνθρωπος που δεν αποχωριζόταν ποτέ την Αγία Γραφή, ο λιτοδίαιτος, ο παράτολμος, ο πολυμήχανος, αλλά αυστηρός στις διαταγές του, περνούσε στην αιωνιότητα. Ξεψυχούσε μπροστά στα μάτια του πατέρα του Χριστοφή. Έκανε υπερήφανους τους γονείς του ο ΛΕΝΑΣ, τίμησε τους συγχωριανούς και την πατρίδα του. Πήρε επάξια τη θέση του στο πάνθεο των ηρώων. Μα πιο πολύ αποτέλεσε παράδειγμα για τους συναγωνιστές του. Ιδιαίτερα η γη της Ποταμίτισσας που δέχθηκε το τίμιο αίμα του, και που απετέλεσε σταυροδρόμι στην πορεία του αντάρτικου της Πιτσιλιάς, θα πρέπει να διαφυλάξει για πάντα τη μνήμη της θυσίας των τριών παλικαριών.
Θα ήταν δυνατόν ο ηρωικός θάνατος του ΛΕΝΑ, μετά την απώλεια του Σταυραετού του Μαχαιρά, Γρηγόρη Αυξεντίου, να χαρακτηρισθεί ως η κορυφαία απώλεια για την περιοχή μας, και τούτο γιατί σημάδεψε την έναρξη πολλών δεινών, καθώς και την παραπέρα πορεία της δράσης της ΕΟΚΑ όχι μόνο στον τομέα μας, αλλά παγκύπρια. Ο ήρωάς μας συνέδεσε το όνομά του με τη φιλόξενη γη της Πιτσιλιάς, αλλά και με τους σεμνούς και ακούραστους κατοίκους της. Τόλμη αξιοθαύμαστη ενός γενναίου λαού, δύναμη ανυπέρβλητη άφθαστων ηρώων, απτόητη απόφαση εξαίρετης φιλοπατρίας, ακατάσχετη ορμή πρωτοφανούς αυτοθυσίας. Αυτός είναι ο κόσμος της Πιτσιλιάς. Με αυτά τα ιδανικά ρίχτηκαν ακράτητοι στο μεγάλο πανηγύρι κατά του ξένου δυνάστη… του Άγγλου κατακτητή, που φοβούμενος τις αντιδράσεις των κατοίκων της περιοχής, έθαψαν τον κορυφαίο αυτό αγωνιστή στο χώρο των κεντρικών φυλακών, όπου μαζί με τους λοιπούς ήρωες νεκρούς μας, αγκαλιασμένοι μαζί με αυτούς του Τύμβου της Μακεδονίτισσας, αναμένουν καρτερικά τη δικαίωση της δικής τους θυσίας.
Η προσφορά της Πιτσιλιάς
Τέτοιο λεβέντη γέννησαν τα Χανδριά, αυτή τη βαριά κληρονομιά έχουν οι συγχωριανοί του, οι οποίοι σε κάθε περίπτωση τραγουδούν τα όνειρα και τις προσδοκίες του ήρωά τους. Είναι γι’ αυτό το λόγο, που σε κάθε τους βήμα, διαλαλούν την υπερηφάνειά τους. Μακριά από τις πόλεις και τα κέντρα αποφάσεων, οι κάτοικοι της Πιτσιλιάς που κρατούσαν μια σπίθα κρυμμένη στα βάθη της ψυχής τους, την άφησαν και ξεπήδησε, και έγινε φλόγα και έγινε φωτιά. Στα κακοτράχαλα βουνά της η Πιτσιλιά – η Μάνη της Κύπρου, – φιλοξένησε μέσα από τα ελάχιστα, καθ’ όλη τη διάρκεια του αγώνος, αγωνιστές σαν το ΛΕΝΑ, τον Αυξεντίου, το Δημ. Χριστοδούλου, τον Τσαγγάρη, τον Ευαγόρα Παπαχριστοφόρου, το Μιχαήλ Γιωργάλλα, τον Πολύκαρπο Γιωρκάτζη, το Σάββα Ροτσίδη, το Χρίστο Τσιάρτα και τόσους άλλους, με αρχηγό τον Διγενή, τον εκφραστή των υψηλών ιδανικών του Ελληνισμού. Με τις κατευθύνσεις των τομεαρχών μας ΣΚΟΥΦΑ Ρένου Κυριακίδη – ΡΩΜΑΝΟΥ, Γρηγόρη Αυξεντίου – ΑΙΑΝΤΑ, Λάμπρου Καυκαλίδη – ΦΑΒΡΙΚΙΟΥ και Αντρέα Αυγουστή – ΜΑΚΕΔΟΝΑ ως εντολοδόχων του Αρχηγού, με τη συμβολή της εκκλησίας, των σχολείων, τη στοργή που αγκάλιασε τη νεολαία μας, το μοναδικό στολίδι της περιοχής μας – το Απεήτειο Γυμνάσιο Αγρού – το φυτώριο αυτό των αγωνιστών, οι καθηγητές που το υπηρετούσαν και που ήσαν ενταγμένοι στην ΕΟΚΑ, μαζί με τον ακούραστο αγωνιστή ιατρό Δρόσο Κληρίδη, που συνέδεσε το κέντρο (Λευκωσία) με τα 33 χωριά της Πιτσιλιάς, όλοι μαζί, μετέτρεψαν τους φιλήσυχους αγρότες μας σε ήρωες, τις σεμνές κόρες σε Μπουμπουλίνες… Σουλιώτισσες και πήραν δύναμη και ορμή, και κυνήγησαν τους κατακτητές σε κάθε σημείο και με κάθε μέσο… στον Αγρό, στα Αγρίδια, στα Χανδριά, στη Ζωοπηγή, στην Κυπερούντα, στην Ποταμίτισσα. Παντού άνθρωποι του μόχθου, αναμετρήθηκαν με τους στρατάρχες της κρατεάς Μεγ. Βρετανίας και νίκησαν. Νίκησαν γιατί πίστευαν στο Θεό και στην ελευθερία κι αγωνίσθηκαν με πάθος γι’ αυτή.
Ο ΔΙΓΕΝΗΣ βγήκε από το μύθο όπου ξαπόστανε, σαρκώθηκε από την πίστη στην ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ και τη μητέρα πατρίδα την ΕΛΛΑΔΑ, κι οδήγησε το κοντάρι του σε στόχο ποθητό, ώστε να κατορθώσει το μεγάλο θαύμα: Την απελευθέρωση της ιδιαίτερης Πατρίδας. Τα αμούστακα παλικάρια γίνονται αετοί του Ολύμπου και του Πενταδακτύλου. Στο Μαχαιρά, που ο Γρηγόρης Αυξεντίου το μετέτρεψε σε νέο Κούγγι, θα προσφέρει το κορμί του λαμπάδα ακριβή στο εικόνισμα της Παναγίας. Κι έγινε η Παναγία, η προστάτρια, η παρηγορήτρια, το στήριγμα και η νικοποιός δύναμις του αγωνιζόμενου για την ελευθερία και την ένωση με την Μητέρα Ελλάδα λαού μας. Στο Δίκωμο ο Κυριάκος Μάτσης σαν νέος Καψάλης θα βροντοφωνάζει «δεν θα με πιάσετε ζωντανό». Στον αχυρώνα του Λιοπετρίου οι τέσσερις λεβέντες Παπακυριακού, Σαμάρας, Πήττας και Κάρυος, θα στήσουν ένα καινούργιο χάνι της Γραβιάς. Τούτο ήταν το τετράχρονο πάλεμα για ΛΕΥΤΕΡΙΑ της Κύπρου μας.
Η διαφύλαξη της μνήμης
Η διαφύλαξη της ιερής μνήμης αποτελεί για όλους τους επιζόντας καθήκον και υποχρέωση, για τις νεότερες γενιές. Ιδιαίτερα σήμερα… των ηρώων και μαρτύρων μας η μνήμη Αγήρως Τιμημένοι, Αθάνατοι… Είναι χρέος ιερό, είναι εθνική επιταγή. Δεν αρκεί το εγώ πρόσφερα. Ο Αρχηγός της ΕΟΚΑ ΔΙΓΕΝΗΣ πάντοτε διαλαλούσε: «Ο αγωνιστής παύει να είναι ενεργός μαχητής, μόνο με το θάνατό του… άλλως όταν τον καλεί η πατρίδα, σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να είναι ΠΑΡΩΝ». Μας το ζητούν οι ήρωες μας… το θέλουμε εμείς, το χρωστάμε σ’ αυτούς που ακολουθούν. Το μπορούμε, φθάνει να το θελήσουμε. Η τόλμη και η αρετή είναι των Ελλήνων χαρακτηριστικά, είναι τα δικά μας βιώματα, μέσα από τα οποία διαπλάθουμε την ψυχή μας, ώστε να βλέπει αισιόδοξα το μέλλον.
* Eπιμνημόσυνος λόγος που εκφωνήθηκε κατά το μνημόσυνο του Στυλιανού Λένα από τα Χανδριά, του Δημητράκη Χριστοδούλου από τη Δερύνεια και του Σωτήρη Τσαγγάρη από το Πελένδρι. Tο μνημόσυνο τελέστηκε στα Χανδριά, στις 23 Μαρτίου.ΠΗΓΗ
Άρθρο από την Κυπριακή εφημερίδα «Σημερινή» της 31/3/2003
http://www.simerini.com.cy/nqcontent.cfm?a_id=81329
Copyright Ορθόδοξη Πορεία
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου